Wie breng jij een bezoek tijdens de week tegen eenzaamheid?
Donderdag 25 september start de week tegen eenzaamheid om het taboe op eenzaamheid te doorbreken.
Vaak wordt gedacht dat eenzaamheid vooral onder ouderen speelt, maar dat is zeker niet het geval.
Wat cijfers
Wereldwijd voelt ongeveer 24‑25 % van volwassenen zich “tamelijk of erg” eenzaam. Jongeren (ca. 19‑29 jaar) scoren hoger dan ouderen.
In Nederland is de populatie die zich “sterk eenzaam” voelt ongeveer 10 %, terwijl als je “enigszins + sterk” samen optelt, bijna 40‑46 % aangeeft (op enig niveau) eenzaam te zijn.
Jongeren (15‑25 jaar) in Nederland rapporteren relatief veel emotionele eenzaamheid. Ouderen 75+ daarentegen, rapporteren zich relatief minder “sterk” eenzaam te voelen, maar hebben hogere percentages voor “enigszins eenzaam” of algemene gevoelens van eenzaamheid.
Betekenis termen:
Wat is de impact van eenzaamheid op de gezondheid?
Eenzaamheid heeft een negatieve uitwerking op de gezondheid, wat weer leidt tot meer doktersconsulten. Lees hieronder wat de risico’s kunnen zijn.
1. Verhoogd risico op sterfte
- Een uitgebreide meta-analyse van ~2,2 miljoen volwassenen blijkt dat sociale isolatie gepaard gaat met ~32% hogere kans op overlijden (“all-cause mortality”), en dat voor eenzaamheid het risico verhoogd is met zo’n 14%.
- Een follow-upstudie in de VS liet zien dat wie langdurig eenzaamheid ervaart, over een periode van 8 jaar, een hoger risico had op overlijden gedurende de volgende 15 jaar. PNAS
- Een studie uit Zweden vond dat mensen die zich eenzaam voelden een verhoogd sterfterisico hebben in vergelijking met niet-eenzame mensen, tussen ±25–30% in sommige analyses. PubMed
2. Hart- en vaatziekten / beroerte
- Uit het English Longitudinal Study of Ageing blijkt dat eenzaamheid geassocieerd is met een verhoogd risico op zowel hart- en vaatziekten als beroerte, onafhankelijk van bekende risicofactoren zoals hoge bloeddruk of roken. PubMed
- Volgens een rapport van de American Heart Association vergroot eenzaamheid of sociale isolatie het risico op een hartaanval, slechtere uitkomsten bij hart- of hersenziekten, etc. www.heart.org
3. Mentale gezondheid
- Er is een sterk verband tussen eenzaamheid en (risico op) depressie, angst, en algemene emotionele nood. Bijvoorbeeld: mensen die vaak of altijd eenzaam zijn, rapporteren veel slechtere mentale gezondheid. PubMed
- Daarnaast worden ook somatische klachten (lichamelijke ongemakken zonder duidelijke medische oorzaak) vaker gemeld bij mensen die zich eenzaam voelen. MDPI
4. Cognitieve achteruitgang en eventueel dementie
- Sommige onderzoeken suggereren dat langdurige eenzaamheid samenhangt met versnelde geheugenachteruitgang, cognitieve achteruitgang, mogelijk verhoogd risico op dementie. (Al is dit niet in alle studies even sterk aangetoond.) PNAS
5. Lichamelijke gezondheid / biologische mechanismen
- Ontsteking: Eenzaamheid correleert met hogere niveaus van ontstekingsmarkers in het bloed. Ontsteking speelt een rol in vele chronische ziekten. PNAS
- Cardiovasculaire stress: Hogere bloeddruk, slechtere regulatie van het autonome zenuwstelsel (stressrespons), mogelijk slechtere bloedvatfunctie. PNAS
- Verstoorde slaap, slechtere leefstijl (minder beweging, slechter dieet, mogelijk meer roken/drinken) zijn vaak geassocieerd met eenzaamheid, wat het risico op ziekten verhoogt. PNAS
Risicogroepen en factoren
Ondanks dat eenzaamheid onder alle leeftijdsgroepen speelt, zijn de risico’s op nadelige lichamelijke effecten niet voor iedereen gelijk.
- Ouderen blijken vaak kwetsbaarder: zij ervaren vaker gezondheidseffecten van eenzaamheid. PubMed
- Geslacht speelt mogelijk een rol: een aantal studies zien dat eenzaamheid sterker geassocieerd is met sterfterisico bij mannen dan bij vrouwen in bepaalde leeftijdsgroepen. PubMed
- Eenzaamheid die chronisch is (dus langdurig) lijkt schadelijker dan tijdelijke gevoelens van eenzaamheid
Hierbij dus nogmaals de vraag: Wie breng jij een (extra) bezoek tijdens de week tegen eenzaamheid? Met een kop koffie/thee en een luisterend oor kom je vaak al een heel eind